ساخت داشبورد S-Curve با داده‌های P6 در Power BI

مقدمه

منحنی S یا S-Curve یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریتی برای پایش پیشرفت پروژه‌هاست. این نمودار نشان می‌دهد که پروژه چگونه در طول زمان از نظر هزینه، منابع یا پیشرفت فیزیکی حرکت کرده و آیا مطابق برنامه است یا خیر.

در حالی‌که Primavera P6 امکان تولید گزارش‌های اولیه S-Curve را دارد، اما ترکیب داده‌های P6 با Power BI قدرتی بسیار بیشتر ایجاد می‌کند. داشبورد S-Curve در Power BI به مدیران پروژه کمک می‌کند تا در لحظه (Real-time) پیشرفت پروژه را مشاهده کنند، شاخص‌های انحراف را بررسی کنند و تصمیمات مدیریتی بهتری بگیرند.

---

چرا S-Curve در مدیریت پروژه مهم است؟

• نمایش برنامه در مقابل عملکرد واقعی (Planned vs Actual): مدیر می‌تواند بفهمد پروژه عقب یا جلوتر از برنامه است.

• نمایش انباشت (Cumulative) داده‌ها: برخلاف نمودارهای لحظه‌ای، S-Curve روند کلی را بهتر نمایش می‌دهد.

• تحلیل هزینه و منابع: می‌توان هزینه‌های پیش‌بینی‌شده، واقعی و باقیمانده را مقایسه کرد.

• ابزار کنترل پروژه: شاخص‌های Earned Value (EV) مثل CPI و SPI اغلب با منحنی S ترکیب می‌شوند.

---

روش ساخت S-Curve با داده‌های P6 در Power BI

1. آماده‌سازی داده‌ها در P6

برای ترسیم منحنی S به داده‌های زیر نیاز داریم:

• تاریخ شروع و پایان فعالیت‌ها

• درصد پیشرفت (Progress %)

• بودجه یا هزینه فعالیت‌ها (Planned Cost)

• هزینه واقعی (Actual Cost)

• ارزش کسب‌شده (Earned Value)

از طریق Report یا Export در P6 این داده‌ها به Excel/CSV خروجی گرفته می‌شوند یا از طریق اتصال ODBC/Database مستقیم به Power BI آورده می‌شوند.

---

2. مدل‌سازی داده در Power BI

بعد از وارد کردن داده‌های P6 به Power BI، باید یک مدل داده (Data Model) بسازیم:

• جدول فعالیت‌ها (Activities)

• جدول هزینه/منابع (Costs/Resources)

• جدول زمان (Calendar Table)

ارتباط بین این جداول باید بر اساس شناسه پروژه و تاریخ تعریف شود.

---

3. ایجاد ستون‌های محاسباتی (Calculated Columns)

با استفاده از DAX ستون‌های زیر ساخته می‌شوند:

• Planned Value (PV): هزینه برنامه‌ریزی شده تا تاریخ خاص

• Actual Cost (AC): هزینه واقعی

• Earned Value (EV): ارزش کسب‌شده بر اساس درصد پیشرفت

مثال DAX برای محاسبه ارزش تجمعی (Cumulative):

---

4. طراحی نمودار S-Curve

• در Power BI از نمودار Line Chart استفاده می‌کنیم.

• محور X = تاریخ (Calendar Date)

• محور Y = هزینه تجمعی (PV, AC, EV)

• سه خط روی نمودار رسم می‌شود:

  • خط برنامه‌ریزی شده (Planned)

  • خط واقعی (Actual)

  • خط ارزش کسب‌شده (EV)

---

5. افزودن فیلترها و پارامترها

برای انعطاف‌پذیری بیشتر داشبورد:

• Slicer بر اساس پروژه‌ها (انتخاب پروژه خاص)

• Slicer بر اساس تاریخ

• امکان انتخاب نمایش هزینه، منابع یا پیشرفت فیزیکی

---

بهترین شیوه‌ها در طراحی داشبورد S-Curve

1. رنگ‌بندی استاندارد:

   • Planned = آبی

   • Actual = قرمز

   • EV = سبز

2. نمایش شاخص‌ها در کنار نمودار:

   • CPI (Cost Performance Index)

   • SPI (Schedule Performance Index)

3. اضافه کردن Tooltip ها:

   • وقتی موس روی هر نقطه می‌رود، مقدار PV، AC و EV نمایش داده شود.

4. مقایسه چند پروژه در یک داشبورد:

   • امکان انتخاب چند پروژه برای مدیران PMO

---

مزایای داشبورد S-Curve در Power BI

• تعامل‌پذیری بالا (Interactive)

• به‌روزرسانی خودکار از داده‌های P6

• قابل اشتراک‌گذاری در Power BI Service

• قابلیت استفاده در موبایل و تبلت

• تصمیم‌گیری سریع‌تر برای مدیران پروژه

---

چالش‌ها و راهکارها

• چالش: ناسازگاری فرمت تاریخ P6 با Power BI

  • راهکار: استفاده از جدول تاریخ استاندارد در Power BI

• چالش: حجم بالای داده پروژه‌های بزرگ

  • راهکار: استفاده از Aggregation و خلاصه‌سازی داده‌ها

• چالش: محاسبه دقیق EV و PV در DAX

  • راهکار: ایجاد Measures اختصاصی و تست صحت با داده‌های خروجی P6

---

جمع‌بندی

طراحی داشبورد S-Curve با داده‌های P6 در Power BI یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های هوش تجاری در مدیریت پروژه است. این داشبورد به مدیران پروژه کمک می‌کند در لحظه وضعیت پروژه را از نظر هزینه و زمان تحلیل کنند و انحرافات را سریع‌تر تشخیص دهند.

اگر سازمان شما از Primavera P6 استفاده می‌کند، ترکیب آن با Power BI و ساخت منحنی S یکی از اولین و مهم‌ترین گزارش‌هایی است که باید پیاده‌سازی شود.